دنیایی که ما در آن زندگی می کنیم به سرعت در حال تغییر است. تکنولوژی های جدید هر روز از راه می رسند و وعده یی جهانی دگرگون شده را به ما می دهند. از کشاورزی گرفته تا پزشکی و انرژی، هر روز خبر تازه ایرا می شنویم. اما در میان این همه تکنولوژی نوظهور به نظر می رسد بعضی از آنها واقعا جهان مان را زیر و رو خواهند نمود.
و اکنون قصد داریم با ۱۰ تکنولوژی که شاید در طی همین چند سال زندگی ما را دگرگون کنند آشنا شویم.
۱- گوشت مصنوعی
فرق نمی کند که گیاه خوار باشید و یا این که گوشت خوار شش دانگ، سیستم پرورش گوشت کنونی نخواهد توانست تا مدت زیادی دوام بیاورد و نتیجه دوام نیاوردنش بر همه تاثیر خواهد گذاشت. منابع عظیمی صرف پرورش، کشتار و جا به جایی احشام می گردد که حجم زیادی از آن انرژی و آب هستند. این حیوانات پرورشی حجم زیادی گاز متان تولید می کنند که بر تغییرات آب و هوایی زمین تاثیرگذار است.
جدای از مشکلات زیست محیطی و هدر رفتن انرژی، اصول اخلاقی نیز در بحث پرورش احشام حائز اهمیت است. خیلی از حیوانات در محیطی بسیار تنگ و تاریک نگه داری می شوند و همه ی عمرشان را در همان جا زندگی می کنند.
به این حیوانات اجازه ی گشت و گذار داده نمی شود، چیزی که بخشی از طبیعت آنها است. شاید دردناک باشد اگر بدانید که برخی از گاوها در طول زندگی خود حتی ۱۰۰ قدم هم راه نمی روند. کشتن حیوانات نیز برای تهیه ی گوشت قدری منطقی به نظر برسد، اما آیا اینکه حیوانات یاد شده چه سختی هایی را تحمل می کنند هم قابل اغماض است؟ از طرفی عدم تهیه گوشت به شکل صنعتی و فعلی، مقدار تولید آن را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد و قطعا نمی توان روزی را تصور کرد که انسان ها خوردن گوشت را کنار بگذارند.
اما نباید فراموش کرد ما موجوداتی همه چیز خوار هستیم، پس می توانیم بدون گوشت به زندگی مان ادامه دهیم. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که مصرف گوشت قرمز در خیلی از کشورهای جهان بخشی از فرهنگ و آداب و رسوم آنها است ولی به هر حال وقتش رسیده به سراغ جوابی برویم که از قبل می دانیم، گوشت مصنوعی.
گوشت مصنوعی، نوع خاصی از گوشت قرمز است که در آزمایشگاه پرورش یافته است. قبل از آن که بگویید “آها!” و بقیه ی این بخش را نخوانید، قدری از جنبه ی علمی به این قضیه فکر کنید.
گوشت از ترکیبی از اتم ها و مولکول ها که به شکلی خاص کنار هم قرار گرفته اند تشکیل شده است، اگر بتوان آن اتم ها و مولکول ها را دقیقا به همان شکل کنار هم گذاشت، می توان گفت گوشت تولید کرده ایم. اگر از شما با ۲ عدد کباب کوبیده پذیرایی شود که یکی از گوشت مصنوعی و دیگری از گوشت طبیعی درست شده اند و شما نتوانید تشخیص دهید که کدام یک مصنوعی است، پروژه به هدفش دست یافته است.
شاید باورش سخت باشد، اما گوشت آزمایشگاهی همانند چیزی که در فیلم های علمی تخیلی دیده ایم، خمیری و بد شکل و قیافه نیست، بلکه واقعا گوشت قرمز است. پروفسور Pat Brown متخصص بیو مولکولی در دانشگاه استنفورد در مصاحبه ای با گاردین اینطور می گوید:
<< من علاقه ی خاصی برای تهیه ی غذا برای گیاه خواران ندارم. من دوست دارم غذایی بسازم که مردم معمولی می خورند، گوشت قرمز چیزی است که مردم از خوردنش لذت می برند و دوست دارند کماکان مصرف کنند. من می خواهم تاثیر رژیم غذایی انسان ها را در ظاهر سیاره مان به نصف برسانم.>>
به علاوه، گوشت قرمز مصنوعی هرگز زنده نبوده است، پس هرگز کشته نشده است. از لحاظ اخلاقی این اتفاق یک مسئله ی خوب است و از لحاظ زیست محیطی، پرورش گوشت مصنوعی به منابع کمتری نیاز دارد. البته از لحاظ اقتصادی هنوز فاصله ی زیادی تا تولید انبوه آن وجود دارد و با توجه به وجود مزارع بزرگ پرورش دهنده ی گوشت قرمز در آمریکا و دیگر کشور ها، ممکن است از نظر قانونی با مشکلاتی مواجه شود.
نگران نباشید، بزرگترین مانع بر سر راه گوشت قرمز مصنوعی، هزینه ی تولید بالای آن است. خوشبختانه متخصصین سخت در تلاش هستند تا این مسئله را مرتفع کنند. شرکت هایی همچون New Harvest و Modern Meadow علاقه ای زیادی دارند تا هرچه سریع تر گوشت قرمز مصنوعی را اقتصادی کنند. از کجا معلوم، شاید روزی کباب کوبیده مان را پرینت سه بعدی هم کردیم.
این تکنولوژی شاید سال ها تا تولید انبوه فاصله داشته باشد، اما روزی که از در وارد شود، همه چیز را تغییر خواهد داد.
۲- اسکلت های خارجی پوشیدنی
این اسکلت ها وسایلی هستن که به انسان ها کمک می کنند بهتر، قوی تر و سریع تر حرکت کنند. ویلچر ها، بهترین چیزی هستند که الان در چنته داریم، اما همین بهترین ها هم بسیار محدود هستند. در واقع ویلچر ها به سختی توسط خود فرد کنترل می شوند و در خیلی از اوقات نیاز به کمک شخص دیگری است. ویلچر ها افراد را فقط در حرکت بسیار ساده کمک می کنند و این دستگاه ها در شیب های تند و پله ها ناکارآمد هستند.
همه ی این ها می تواند تغییر کند اگر اسکلت های پوشیدنی به حقیقت بپیوندند. همانند خیلی از تکنولوژی های نو ظهور، هزینه تولید مهم ترین مسئله است، اما هزینه تولید اسکلت های پوشیدنی در آینده کاهش چشمگیری خواهد یافت.
در حال حاضر وسیله ای به نام ReWalk بهترین جایگزین برای ویلچرهای کنونی است. اما اسکلت های دیگری هم در دست ساخت هستند، همانند HAL و Tek RMD.
اسکلت خارجی ReWalk به کسانی که از ناحیه پا فلج هستند این امکان را می دهد که بتوانند راه بروند، قدری ورزش کنند و به طور کل زندگی سالم تری داشته باشند. شاید مسخره به نظر برسد اما برای این افراد، همین که بتوانند با هم سن و سالان خود رو در رو و چشم در چشم صحبت کنند آرزوی بزرگی است. Larry Jasinki مدیر عامل شرکت ReWalk Robotics در این باره می گوید:
<<این محصول انقلابی تاثیری فوری و عمیق در زندگی افراد قطع نخاعی خواهد داشت. برای اولین بار کسانی که از هر ۲ پا فلج هستند می توانند این اسکلت خارجی را به خانه ببرند، روزانه از آن استفاده کنند و از نهایت فعالین جسمانی لذت ببرند.>>
اسکلت های خارجی بزرگتر، می توانند در خیلی از موارد سودمند تر باشند. گروه های امداد می توانند با استفاده از آنها موانع سنگین و بزرگ سر راه خود را بردارند و هر چه سریع تر به کمک مدد جویان بشتابند و یا حتی در هنگام حمل حادثه دیده ها، عده ی بیشتری را با خود حمل کنند.
ارتش ایالات متحده آمریکا هم از فواید اسکلت های خارجی با خبر است و مدت ها است بر روی آن ها تحقیقاتی را انجام می دهد تا سربازانش را نیرومند تر سازد.
یک مشکل بزرگ دیگر در اسکلت های خارجی، منبع ذخیره انرژی یا همان باتری است. چطور می توان یک منبع ذخیره کوچک ساخت که در دل این اسکلت های پوشیدنی جای گیرد و نیروی مورد نیاز کل این وسیله را هم تامین کند؟
تحقیقات در این زمینه در گروه های مختلفی ادامه دارد. از جمله سازمان های درگیر می توان به ناسا اشاره کرد. این تکنولوژی هنوز هم تا ورود به بازارهای مصرفی چند سالی فاصله دارد، اما تصور کنید با ورود چنین ابزار هایی، چه جنبه هایی از زندگی بشر که تغییر نمی کند.
۳- کامپیوتر های تحت کنترل مغز
ما همین الان هم کامپیوتر هایمان را توسط مغزمان کنترل می کنیم. اما اینجا صحبت از سطح دیگری از کنترل به میان آمده. بله درست است، کامپیوتر هایی که مستقیما به وسیله ی مغز کنترل می شوند و قبلا در دیجیاتو مقاله اش را خواندیم. این کامپیوتر ها به شما اجازه می دهند بدون استفاده از دست یا پاهایتان، اعمالی را از قبیل دستورات رایانه ای، کنترل ابزار های الکترونیک و یا حتی اسکلت های خارجی را تنها توسط مغزتان آن هم به صورت مستقیم انجام دهید.
این تکنولوژی به کمک افراد معلول هم خواهد آمد. کسانی همچو استیون هاوکینگ یا افرادی که به طور کل از بیماری ASL رنج می برند. این کامپیوترها توام با تکنولوژی های دیگر هر عمل غیر ممکنی را ممکن می سازند. می توان از روی کره ی زمین، سفینه های فضایی را به راحتی کنترل کرد و یا خیلی از ابزار های خطرناک را تحت نظارت داشت.
در سال ۲۰۰۴، دانشمندان توانستند اولین نسخه از این کامپیوتر ها را بسازند، در آن موقع، کامپیوتر مذکور به کاربران این اجازه را می داد که بدون دخالت دست و تنها با ذهنشان و به وسیله ی بازوهایی مکانیکی، تنیس روی میز بازی کنند. کارهای زیادی باید در این زمینه بشود تا به نتیجه ی مطلوب رسید، اما در صورت به نتیجه رسیدن میلیون انسان که از مشکل حاد ناتوانی رنج می برند، خوشحال خواهند شد. البته با ظهور این تکنولوژی اتفاقات ترسناکی هم ممکن است بیوفتد، همانند هک شدن مغز.
۴- حمل و نقل فوق سریع
وقتی از حمل و نقل فوق سریع صحبت می کنیم منظورمان به واقع پر سرعت است. هایپر لوپ را به خاطر دارید؟ ایده ی Elon Musk در مورد حمل و نقل فوق سریع.
از لحاظ تئوری هایپر لوپ می تواند مسافران را در عرض آمریکا تنها در ۳۵ دقیقه جا به جا کند، سفری که به طور عادی ۶ ساعت به طول می انجامد. این وسیله (باز هم به صورت تئوری) می تواند با سرعت ۱۲۰۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کند و طراحی شده تا هم مسافران و هم محموله های باری را جا به جا کند. البته هزینه ی راه اندازی آن ناقابل است، چیزی حدود ۶ تا ۷٫۵ میلیارد دلار.
همانطور که اشاره شد این سیستم حمل و نقل بسیار گران است. اما هایپر لوپ و امثال آن ایده هایی برای توسعه ی حمل و نقل فوق سریع هستند و الزاما طرح اولیه به مرحله ی اجرا نخواهد رسید. همینطور که جهان به سمت دهکده شدن پیش می رود، انسان ها (و بارها) نیاز دارند تا هرچه سریع تر از محلی به محل دیگر بروند. سفر با هواپیما گاهی ۱۴ ساعت طول می کشد و اگر نیاز باشد پروازتان را عوض کنید این زمان به مراتب افزایش خواهد یافت.
یکی دیگر از سیستم های پر طرفدار در این زمینه که افراد زیادی امیدوار به بثمر نشستنش هستند، محفظه ی حمل و نقل خلا (ETT) است که قبلا در مورد آن صحبت کرده ایم. یک سیستم خلا و بدون اصطکاک که مردم را درون محفظه ی به سمت مقصد شلیک می کند. شاید باور نکردنی باشد که این سیستم می تواند حمل و نقل را با سرعت ۶۴۰۰ کیلومتر بر ساعت ممکن سازد و در عین حال مصرف سوخت بسیار پایینی داشته باشد.
با پشتیبانی و تسهیلات مناسب، احتمالا عمر ما به دیدن ETT قد خواهد داد. شرکت ET3 قصد دارد تا چند سال دیگر، تولید محفظه های این سیستم را آغاز کند، اما همه ی این ها به علاقه ی مردم در سرمایه گذاری برای ایجاد زیر ساخت در این زمینه را دارد. حتی اگر این سیستم به ثمر برسد، راه زیادی را تا اقتصادی شدن باید طی کند.
فرقی نمی کند که ETT باشد یا هایپر لوپ و یا هر تکنولوژی دیگری، می توان مطمئن بود که در آینده حمل و نقلی ارزان تر، مطمئن تر و بسیار سریع تر از هواپیما ها را خواهیم داشت.
۵- دستکاری ژنتیکی
بسیاری از بیماری‌ها ناشی از معیوب بودن ژنها هستند. اما چه اتفاقی روی می‌‌داد اگر می‌توانستیم ژن‌های معیوب را جایگزین کنیم؟ این تفکر اساس دست کاری ژنتیکی است که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با این پیشرفت ها در تکنولوژی فرصت برای درمان بسیاری از بیماری های ژنتیکی فراهم شده است.
تعداد زیادی از کمپانی‌های بیوتکنولوژی موفق به دریافت سرمایه برای تحقیق در مورد این درمان احتمالی شده اند که از این میان می‌توان به Bluebird Bio اشاره کرد که به تازگی ۱۱۶ میلیون دلار اوراق مشارکت فروخته است و همینطور شرکت Juno Therapeutics که ۱۲۰ میلیون دلار در این زمینه سرمایه گذاری کرده.
توانایی برای اصلاح یا جایگزینی یک ژن خاص متکی به گونه‌ای از ویروس‌های اصلاح شده مانند (AAV) است که میتوانند وارد بدن انسان شوند و ژن نا کارآمد را با یک ژن بهتر جایگزین کنند. روش دیگر مبتنی بر جداسازی مقداری از سلول‌ها و درمان آنها با ویروس اصلاح شده و برگرداندن آن به بدن بیمار است. می‌توان گفت که تمام این شیوه‌های درمان بسیار گران هستند ولی با سرمایه گذاری هر چه بیشتر شرکتها از قیمت آنها کاسته خواهد شد.
دست کاری ژنتیکی یا به اصطلاح ژن تراپی، کمی با اصلاح ژنتیکی متفاوت است، هر چند که این تفاوت بیشتر در هدف از کار است تا کاربرد آن. هر دو سعی در تغییر ژنها در گونه‌های زنده دارند ولی دست کاری ژنتیکی به دنبال درمان ژن‌های معیوب است، در حالی که اصلاح ژنتیکی به دنبال تغییر در ژن‌های با عملکرد خوب است تا به یک بهبود در ارگانیسم دست یابد. این کار برای افزایش مواد مغذی یا بهبود طعم مواد خوراکی مناسب بوده اما در مورد انسان ها باید کمال احتیاط را در نظر گرفت.
تا زمانی که به فکر اصلاح ژنتیکی انسان نباشیم و هدف تنها درمان بیماری ها باشد، این تکنولوژی به نظر کاربردی و مفید می رسد.
